اشغال ایران، اخراج میهمان!

به گزارش نوای پرنده پارسی، مورگان شوستر که اواخر دوره قاجار برای ساماندهی سیستم مالی به ایران آمده بود بعدها گفت: فرار ایرانیان از پرداخت مالیات، برای آنان به صورت یک عادت درآمده و تا مسأله مالیات گیری دقیق در ایران حل نشود هیچ یک از مسائل این کشور رفع نخواهد شد.

اشغال ایران، اخراج میهمان!

به گزارش خبرنگاران، روزنامه ایران نوشت: در تاریخ معاصر ایران [عصر قاجاریه و پهلوی ها] سیاستگذاران ارشد نظام، به طور معین و شاخص پنج بار مدیریت کلان اقتصاد اقتصادیه کشور را به دست کارشناسان خارجی سپرده اند. یک بار از این چهار دوره مربوط به استخدام مورگان شوستر امریکایی، دو دوره مربوط به آرتور میلیسپو بود که او نیز با توصیه و معرفی شوستر و با رایزنی و وساطت حسین علا به ایران آمد.

میلیسپو یک بار در (1306-1301) وارد ایران شد و بار دوم در سال های 1323-1321 عهده دار ریاست کل دارایی کشور شد. یک بار هم مشاوران ماورا بحار / دانشگاه هاروارد 1341-1339 بود. پیش از همه این ها مسیو بیزو فرانسوی بود که اقتصاد اقتصادیه کشور را در 1288 به مدت دو سال برعهده گرفت اما دیری نپایید در برابر انواع ناکارآمدی ها و ناتوانی ها، عاجز ماند. بیزو مخالف خارجی نداشت اما مسائل عدیده اقتصادی کشور به او مجالی برای اصلاح اقتصاد ایران نداد. اما در بین همه این دوره ها، دوره کوتاه شوستر درخشان تر و پرسروصداتر بود. ویلیام مورگان شوستر در اردیبهشت 1290 وارد ایران شد اما اقدامات زیربنایی و اصولی او باعث شد کمتر از 9 ماه بعد مجبور به ترک ایران گردد. بعدها میلیسپو کم و بیش اغلب اقدامات شوستر را در سفر اول در ایران عملیاتی کرد. عجیب آنکه اهمیت سفر اول میلیسپو به حدی برای جامعه ایران رضایتبخش بود که دو دهه بعد نیز مجدداً از سوی دولت وقت دعوت به همکاری شد. اما آنچه که عاید ایرانیان شد، هم مورگان شوستر و هم آرتور میلیسپو هر دو فهم واحدی از رفتار اقتصادی ایرانیان نسبت به خود داشتند. آنان جامعه ایران را مستعد بسکمک از فسادهای اقتصادی و اقتصادی می دانستند و تنها راه علاج اقتصاد بیمار ایران را حاکمیت قانون در چارچوب اقتصاد آزاد معرفی کردند. به حدی که بعدها شوستر در کتاب خود اشاره می نماید فرار ایرانیان از پرداخت اقتصادیات، برای آنان به صورت یک عادت درآمده است و مجبور ساختن شان به ترک این عادت آسان نخواهد بود و تا مسأله اقتصادیات گیری دقیق در ایران حل نگردد و در این مورد دقت لازم به عمل نیاید هیچ یک از مسائل این کشور رفع نخواهد شد. قدرت دولت ها از اقتصادیات رونق می گیرد همان طور که در آنالیز تاریخ ملل، اضمحلال زمامداری ها نیز با اقتصادیات مرتبط بوده است. قدر مسلم این یافته به دلیل شناخت صحیحی بود که شوستر طی ماه های اول از جامعه ایران پیدا کرد. او بعدها در اثر ماندگار خود اختناق در ایران ضمن افشای فساد اقتصادی در بین رجال ایران به ناکامی های بیزو و شناخت خود از وضعیت اقتصادی ایران اشاره نمود. موسیو بیزو نامی را استخدام کردند تا در امور اقتصادی به دولت جدید کمک دهد، ولی در دو سالی که این فرانسوی محترم در تهران بود نتوانست کاری صورت دهد و اوضاع بدتر از آن که بود، شد. بدبختانه آن عِرق ملی که مجاهدین دلاور را به مشاخصه برای خلع شاه سابق و خویشتنداری در زمان پیروزی برانگیخت کفایت نمی کرد تا مانع از سوءاستفاده بسکمک از آنها از وضع آشفته خزانه عمومی و شیوع کلاهبرداری و رشوه خواری در ادارات گردد. از این رو با خزانه خالی ، بدهی خارجی کلان ، کسری بودجه روزافزون و هیچ چیز دیگری مگر ویرانه های استبداد که پایه های مشروطه روی آن گذاشته می شد، طبیعی است که نمایندگان مجلس برای جلوگیری از نابودی کشور و دولت نوپای آن به فکر چاره افتادند. به همین جهت شوستر برای آنکه راه و سرنوشت سلف خود را پیش نگیرد، به محض اینکه در تهران مستقر شد برای سروسامان بخشیدن دخل و خرج کشور [اخذ اقتصادیات تامه] اقدام به تشکیل قشونی برای همین امر کرد. چندان که پس از انتصاب او به سمت خزانه دار کل، به استناد ماده 4 قانون تشکیل ترتیبات اقتصادیاتی مملکت ایران، مصوب 23 خرداد 1290 به وی اجازه داده شد در صورت احتیاج، تشکیلاتی را برای مدیریت منضبط و مقتصدانه اقتصاد اقتصادیه ایجاد کند؛ بنابراین، در تاریخ 25 خرداد 1290 نیرویی منظم و متحدالشکل به نام ژاندارمری خزانه تشکیل شد که در تاریخ 18 دی 1290 در ژاندارمری دولتی ادغام شد.شوستر برای اطمینان از روند دقیق اخذ اقتصادیات، 4 تن از همکاران زبده خود را در رأس یک تشکیلات مجهز و مدون کرد تا از نتیجه کار خود خاطرجمع گردد. شوستر در چارچوب برنامه خود، در نظر داشت تعداد 12 تا 15 هزار سرباز و درجه دار را در قالب سپاهی منظم و متحدالشکل به نام ژاندارمری خزانه تشکیل دهد که رسالت آنان برقراری امنیت و البته جمع آوری اقتصادیات زیر نظر نمایندگان خزانه داری کل بود. این رویه به مذاق روس ها خوش نیامد و شوستر پس از اخذ اقتصادیات و احیاناً مصادره اموال شعاع السلطنه برادر شاه مخلوع در پارک اتابک با اولتیماتوم روسیه روبرو شد و ناچاراً مجبور به ترک ایران شد.

دور زمین: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

منبع: خبرگزاری ایسنا
انتشار: 17 مرداد 1400 بروزرسانی: 17 مرداد 1400 گردآورنده: pbmusic.ir شناسه مطلب: 841

به "اشغال ایران، اخراج میهمان!" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "اشغال ایران، اخراج میهمان!"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید