مستاجران همچنان در کانکس - نوای پرنده پارسی

ساخت و ساز در روستاها سرانجام یافته، اما در شهر سرپل ذهاب هنوز مسائلی هست. مستاجرانی که همچنان در کانکس مانده اند و طبق برآوردها تعدادشان به 1500 خانوار می رسد. گرچه در این 21 ماه اقداماتی غیر از ساخت و ساز در زمینه های اجتماعی و روان شناختی هم اقداماتی اجرا شده، اما هنوز کافی نیست و بعضی مسائل همچنان پابرجاست. به گفته مدیر انجمن جامعه شناسی ایران، بعد از گذشت حدود 20 ماه از زلزله 7/3 ریشتری سرپل ذهاب، شاهد صحنه هایی هستیم که انسان را در غم و اندوه فرو می برد.

زندگی هزاران نفر در کانکس، هزاران واحد نیمه کاره که شهر را به اسکلتی بی روح تبدیل نموده است، تکمیل نشدن کار تعمیر و مقاوم سازی مسکن مهر، انتظار مستاجران برای دریافت زمین، مسائل روانی، فقر، بیکاری، اعتیاد و یأس و سرخوردگی حکایت این روزهای بازماندگان در مناطق زلزله زده استان کرمانشاه است. وی با بیان این که پیغامدهای زلزله در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و... سال ها ادامه خواهد داشت، می گوید: وضعیت در مناطق زلزله زده بر اساس مشاهده های میدانی، آن چنان که باید بهبود پیدا ننموده است. حال آن که در جهان چون مدیریت پیشگیرانه وجود دارد، معمولا حوادث طبیعی چنین خساراتی برجای نخواهند گذاشت. الیاسی اضافه می نماید: مدیریت بحران چندین مرحله شامل پیشگیری، آمادگی و بازسازی دارد؛ هیچ کدام از این مراحل در کشور ما طی نمی گردد.

• بازسازی ناقص

این جامعه شناس ادامه می دهد: در زلزله کرمانشاه بازسازی در مسائل مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی توامان صورت نگرفت، چراکه علم این کار وجود نداشت. در بازسازی ها و مدیریت بحران در این مرحله باید موضوعات اقتصادی، اجتماعی و... در برنامه ریزی ها در یک بسته در نظر گرفته می شد که نشد. به عنوان نمونه می توان به وضعیت نابسامان کتابخانه های سرپل ذهاب اشاره نمود که هنوز مخروبه هستند. الیاسی اضافه می نماید: هیچ برنامه روان شناسی درازمدتی برای مردم مناطق زلزله زده در نظر گرفته نشده است. هرچند افرادی با مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد روان شناسی یکی، دو روز آمدند و عکس دریافتد و چند قرص و دارو به مردم تجویز کردند و رفتند. در عمل در بازسازی فضای روانی مناطق زلزله زده کاری صورت نگرفت و مردم به حال خود رها شدند.

• نتایج مخرب حضور افراد غیربومی در بازسازی ها

مدیر انجمن جامعه شناسی ایران در مناطق زلزله زده کرمانشاه درباره بازسازی فیزیکی این مناطق شرح می دهد: در حوزه روستایی با توجه به این که خیلی زود ساخت وسازها آغاز شد، مردم زودتر به نتیجه رسیدند. باوجود این، با آسیب هایی نیز در این مناطق روبرو بودیم. الیاسی درباره ساخت وساز در مناطق شهری نیز می گوید: در حال حاضر ساخت وساز در مناطق شهری زلزله زده متوقف شده است.

ساخت وساز در مناطق شهری 3 ماه بعد از وقوع زلزله آغاز شد. گیر و دارهای اداری و آغاز ساخت وسازها پس از 3 ماه بعد از وقوع زلزله و روبرو شدن با شرایط اقتصادی نامطلوب باعث زمینگیر شدن ساخت وساز در مناطق شهری شد. هزینه ها افزایش پیدا کرد و دیگر وام و یاری های دولتی جوابگوی این همه هزینه نبود. در این شرایط اقتصادی وام های دولتی و یاری ها تنها کفاف فونداسیون منازل را می داد. به واقع این روزها شهرهای زلزله زده تبدیل به یک اسکلت بی روح شده اند که اگر دولت اقدامی نکند شهرهای سرپل ذهاب و ثلاث سال های سال در این وضعیت خواهند ماند.

• 42 کمپ در سرپل ذهاب

الیاسی با اشاره به وجود 42 کمپ در سرپل ذهاب می افزاید: تعداد این کمپ ها کمتر شده است و آن هم به دلیل اجبار به ترک کمپ ها توسط دولت بود. در واقع کمپ ها و کانکس ها کم نشده اند، بلکه پراکنده شده و به جاهای دیگر تغییر مکان داده اند. بسیاری از این کانکس ها در نزدیکی منازل زلزله زده تغییر مکان داده اند و بخش زیادی از جمعیت مردم این مناطق کماکان در دمای 45 درجه با کولرهای آبی کوچک ناامیدانه زندگی می گذرانند. طبق برآوردها تعداد مستأجران کانکس نشین به 1500خانوار می رسد.

وی درباره مسائل اقتصادی منطقه نیز می گوید: آسیب جدی در حوزه اقتصادی به مناطق زلزله زده وارد شده است. بسیاری از واحدهای فراوریی بومی قادر به دریافت وام نیستند. مردم مناطق زلزله زده برای بازسازی دست به فروش مزارع، دام و... زده اند. از طرف دیگر، آمدن واحدهای غیربومی فراوری تیرچه، فوم و بلوک که بدون در نظر دریافت استانداردها کار می نمایند، باعث ورشکستگی واحدهای مستقر در شهرک صنعتی شده اند. این واحدهای فراوری تیرچه و فوم که موقتی هستند، بدون پرداخت هر نوع اقتصادیات و عوارض، ضربه بزرگی به صنعت منطقه زده اند و تنها با هزار تومان ارزان تر مصالح غیراستاندارد تحویل مردم می دهند.

وی می افزاید: در حوزه اجتماعی نیز مسائل مردم مناطق زلزله زده بسیار است. مهاجرت، دگردیسی روابط اجتماعی، تغییر ارزش ها، نابسامانی وضعیت زنان بی سرپرست، رها شدن بچه ها و تربیت آنها، افزایش اعتیاد و خرید و فروش مواد، افزایش خودکشی، کاهش آستانه تحمل، افزایش خشم، نبود حریم شخصی برای افراد، ترس و اضطراب از تکرار وقوع زلزله گوشه هایی از پیغامدهای اجتماعی زلزله است.

خشونت علیه زنان و بچه ها، افزایش نزاع، از دست دادن امید به آینده، کار و زندگی را نیز باید بر این موارد اضافه نمود. الیاسی می گوید: حوزه بهداشت نیز هر چند در حال بهبود است اما هنوز هم در کمپ ها مردم از فقدان حمام و دستشویی، آشپزخانه رنج می برند. بیماری های زنان در حال شیوع و محیط زیست در حال تخریب است. این روزها مردم دغدغه پرداخت وام دارند. وامی که هر روز پیغام اخطار مهلت پرداخت آن برای مردم می آید. کمپین هایی در این زمینه شکل گرفته و مردم به دنبال جمع کردن امضا و حمایت برای بخگرددگی وام ها در مناطق زلزله زده هستند. مستاجران نیز کماکان به امید قول و قرارها مانده اند. اگر دولت مساعدت کند شاید بخشی از مسائل روحی مردم کاسته گردد. درباره مباحث فرهنگی نیز جای مشاوران و روان شناسان حوزه های اقتصادی و... خالی است.

• سرانجام کار واحدهای تعمیری

فرماندار سرپل ذهاب در گفت وگو با خبرنگاران با بیان این که کار همه واحدهای تعمیری در شهرستان به اتمام رسیده است، می گوید: واحدهای در حال بازسازی نیز بیش از 5 هزار بودند که در و پنجره برای آنها نصب شده است و مردم در حال حاضر از آنها استفاده می نمایند. 12 هزار واحد هم تعمیری بودند که همگی تعمیر شدند. محبت جاقتصادی نیا می افزاید: زندگی عادی در شهرستان سرپل ذهاب در جریان است و 3 هزار و 350 واحد صنفی نیز در شهرستان اکنون در حال فعالیت و کسب وکارند.

وی بیان می نماید: در حال حاضر تنها خانواده هایی که مستاجر واحدهای تخریبی بوده اند در کانکس زندگی می نمایند. دولت قول به آنها داده که هنوز نتیجه ای به ما اعلام نشده است. مناطق روستایی کامل بازسازی شده اند و تعداد معدودی نیز در حال تکمیل روند بازسازی ساختمان های خود هستند. فرماندار سرپل ذهاب می گوید: در بخش روستایی زمانی که رئیس جمهوری به کرمانشاه آمد، بازسازی ها به اتمام رسیده بود و اکنون در حال رصد ساختمان هایی هستیم که کارهای جزئی دارند. بخشداری ها پیگیر این موضوع هستند.

وی با تاکید بر وضعیت عادی زندگی در مناطق زلزله زده اضافه می نماید: ناگفته نماند که مردم نگران بازپرداخت وام و تحت فشارند. در مجموع در سرپل ذهاب خیابان ها و معابر آزادسازی شده است. فضای سبز، مراکز تفریحی و شهربازی برای استفاده مردم آماده است. تعداد کمی کانکس نشین در شهرستان داریم که در حال بازسازی منازلشان هستند. این افراد کانکس ها را نزدیک منازل خود مستقر نموده و از آب و برق خانه های خود استفاده می نمایند. مستاجرانی نیز در انتظار تامین زمین و وام هستند که تاکنون هیچ دستورالعمل، مصوبه و بخش نامه ای در این باره نداریم.

• بیم و امید های زلزله زدگان

یک فعال اجتماعی نیز در گفت وگو با خبرنگاران با بیان این که بیش از نیمی از مردم در خانه ها و نزدیک منازلشان اسکان پیدا نموده اند، می گوید: بر اساس آمارها 3 ماه پیش، بیش از 4 هزار خانوار در کمپ ها، معابر و پارک ها اسکان داشتند. البته این آمار کاهش محسوسی پیدا نموده است و می توان گفت به کمتر از نصف هم رسیده باشد. فرزاد نسیمی پور می افزاید: در حال حاضر کانکس نشین ها 3 دسته اند؛ دسته اول که بیش از 70 درصد کانکس نشین ها می گردد، مستاجرانی هستند که در انتظار قول و قرارهای دولت برای تامین زمین و دریافت وام هستند.

این فعال اجتماعی ادامه می دهد: گروه دوم مردم فقیر و مستمندی هستند که قبل از زلزله هم ندار و بی بضاعت بودند و زلزله را فرصتی برای تغییر زندگی خود می دانند. کارگرهای غیربومی دسته سوم کانکس نشین های کنونی هستند که عده شان نسبت به 2 گروه قبل کمتر است. وی در ادامه با اشاره به وضعیت روحی مردم زلزله زده می افزاید: مردم در یک بیم و امید بسر می برند. امید از این که از زلزله یک فرصت برای تحول و توسعه زندگی خود بسازند و بیم از فشارهای اقتصادی. نزدیک شدن موعد بازپرداخت وام ها مردم را نگران نموده است. در حوزه آسیب های اجتماعی نیز درخواست طلاق، خشونت و نزاع های خانوادگی افزایش پیدا نموده است. این فعال مدنی بیان می نماید: در زمینه بازسازی ها نیز به تزریق منابع اقتصادی جدید از سوی دولت احتیاج است و مردم از دولت انتظار دارند که با توجه به شرایط اقتصادی مساعدت و یاری های جدیدتری به مردم داشته باشند.

• ساخت و نوسازی 107 هزار واحد

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کرمانشاه از سرانجام عملیات ساخت و نوسازی بیش از 107 هزار واحد مسکونی زلزله زده خبر می دهد. مهرداد سالاری می گوید: از ابتدای آغاز عملیات ساخت واحدهای مسکونی در مناطق غرب کرمانشاه که در زلزله 21 آبان سال 96 دچار خسارت شد، تاکنون 107 هزار و 700 واحد مسکونی ساخته یا نوسازی شده است. وی در آیین افتتاح 2 هزارمین واحد مسکونی ویژه مددجویان تحت حمایت بهزیستی در روستای میان میر سرپل ذهاب می افزاید: فشار وارده بر مجموعه مدیریتی استان در دوران بازسازی مناطق زلزله زده نفسگیر و طاقت فرسا بوده است.

این مسئول اضافه می نماید: به ازای هر واحد مسکونی که بر اثر زلزله تخریب شد، اکنون 2 واحد مسکونی ساخته شده است. از نظر آماری اعتبارات دولتی که در شرایط عادی باید طی 10 سال برای مقاوم سازی واحدهای مسکونی استان اختصاص می یافت، طی کمتر از 2 سال در حوزه عمرانی استان هزینه شده است.

دور زمین: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه